ေလေဘးဒဏ္သင့္ ျပည္သူေတြ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈဒဏ္ ဆက္ခံရ

နာဂစ္ဆိုင္ကလံုးမုန္တိုင္း ေနာက္ဆက္တြဲ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို ျမန္မာ အာဏာပိုင္ေတြ က်ဴးလြန္ေနတယ္လို႔ AI လို႔ေခၚတဲ့ Amnesty International အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အဖြဲ႕က ျပစ္တင္ေ၀ဖန္လိုက္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ႏိုင္ငံရဲ႕အေရွ႕ပိုင္း ကရင္ျပည္နယ္ေဒသမွာလည္း Crimes Against Humanity လို႔ေခၚတဲ့ လူသားျဖစ္မႈကို ဆန္႔က်င္က်ဴးလြန္တဲ့ ျပစ္မႈေတြကို ဆက္ၿပီးက်ဴးလြန္ေနတဲ့အေၾကာင္း အစီရင္ခံစာတေစာင္ ထုတ္ျပန္ၿပီး ေထာက္ျပလိုက္ပါတယ္။ ဒီအေျခအေနေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ AI အဖြဲ႔ႀကီးရဲ႕ တာ၀န္ရွိသူတဦးက ဒီကေန႔ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕၊ ႏိုင္ငံျခားသတင္းေထာက္မ်ားအသင္းမွာ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲတရပ္ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီသတင္းစာရွင္းလင္းပြဲကို ကိုယ္တိုင္တက္ေရာက္ သတင္းယူခဲ့တဲ့ ဗီြအိုေအ၀ိုင္းေတာ္သား ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းက အျပည့္အစံု တင္ျပေပးထားပါတယ္။
လူသားေဘးဒုကၡဆိုင္ရာ ကူညီကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ငန္းေတြအေပၚ ယံုၾကည္အားကုိးမႈရွိႏိုင္ဖို႔၊ ျပည့္စံုလံုေလာက္ဖို႔နဲ႔ အလုပ္တြင္က်ယ္ဖို႔ဆိုရင္ လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥကိုလည္း ထည့္သြင္းစဥ္းစားၿပီး လုပ္ေဆာင္ရမယ္လို႔ AI အဖြဲ႕ကေျပာပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးကုိ အထိခိုက္ခံၿပီး ကူညီကယ္ဆယ္ေရးကို ေရွ႕ဆက္လုပ္ေဆာင္လို႔ မရပါဘူး။
ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈ အေျမာက္အမ်ားမွာ မုန္တိုင္းကိစၥနဲ႔ဆက္စပ္ၿပီး AI အဖြဲ႕ အဓိကေထာက္ျပခဲ့တဲ့ ကိစၥႏွစ္ခုကေတာ့ မုန္တိုင္းေၾကာင့္ အသက္မေသ လြတ္ေျမာက္လာသူေတြကို တရား၀င္ဖြင့္ထားတဲ့ ဒုကၡသည္စခန္းေတြ၊ သူတို႔ခိုလံႈေနတဲ့ တျခားအေဆာက္အဦေတြကေန အတင္းအက်ပ္ ေမာင္းထုတ္တာနဲ႔ အကူအညီေတြကို ဟန္႔တားေႏွာင့္ယွက္တာ ဒါမွမဟုတ္ မေတာ္မတရား အလြဲသံုးစားလုပ္တာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဒီကေန႔သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ ရွင္းလင္းေျပာၾကားခဲ့သူကေတာ့AI အဖြဲ႕ရဲ႕ အေရွ႕ေတာင္အာရွဌာန၊ သုေတသနမႉး မစၥတာ ဘန္ဂ်မင္န္ ဇာ၀က္ကီး(Benjamin Zawacki) ပါ။
“ပထမဆံုးနဲ႔ အေရးအႀကီးဆံုး၊ စိုးရိမ္ဖြယ္အေကာင္းဆံုး ကိစၥကေတာ့ လူေတြကို အတင္းအက်ပ္ ေနရာေရႊ႕ေျပာင္းတဲ့ကိစၥပါ။ ကုလသမဂၢေအဂ်င္စီတခု မေန႔ကေျပာခဲ့တာနဲ႔ ဆန္႔က်င္ဘက္ AI အေနနဲ႔ အတည္ျပဳေျပာဆုိႏုိင္တာကေတာ့ ေမလ ၁၉ ရက္ေန႔ကတည္းကဆိုရင္ အတင္းအက်ပ္ ေနရာေရႊ႕ေျပာင္းတဲ့ျဖစ္ရပ္ ၃၀ ထက္မနည္းျဖစ္ခဲ့ၿပီးပါၿပီ။” လို႔ ဘန္ဂ်မင္န္က ေျပာပါတယ္။
ဒီလို အတင္းအက်ပ္ ေရႊ႕ေျပာင္းတာဟာ အစိုးရက မူ၀ါဒခ် လုပ္ေဆာင္တာျဖစ္တယ္လို႔ေျပာဖို႔ AI မွာ ခုခ်ိန္ထိ အေထာက္အထားေတြ မရွိေသးေပမယ့္ ရသေလာက္ အေထာက္အထားေတြအရကေတာ့ အဲဒီလိုလုပ္တယ္ဆိုတာကို ရည္ၫႊန္းေနပါတယ္လုိ႔ဆုိပါတယ္။
အတင္းအက်ပ္ေရႊ႕ေျပာင္းတဲ့ကိစၥကို ေျပာတဲ့အခါ ေရႊ႕ပစ္တဲ့ကိစၥသက္သက္ကို ေျပာတာမဟုတ္ဘဲ ပရမ္းပတာ တရားလက္လြတ္ျဖစ္တာ၊ လူေတြရဲ႕ အစားအစာ၊ အမိုးအကာ၊ က်န္းမာေရးအျပင္ အသက္ရွင္သန္ဖို႔ အခြင့္အေရးေတြပါ ခ်ဳိးေဖာက္ခံရတာေတြလည္း ပါ၀င္ေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။
AI က အဓိကေထာက္ျပခဲ့တဲ့ ေနာက္ကိစၥတခုကေတာ့ ႏုိင္ငံတကာကေပးတဲ့ အကူအညီေတြကို ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြက ဟန္႔တားခဲ့တာ၊ မေတာ္မတရား အလြဲသံုးစားလုပ္ခဲ့တာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံတကာ အကူအညီအေထာက္အပံ့ေတြကို ထိန္းသိမ္းလိုက္တာ၊ လမ္းေၾကာင္းေျပာင္းၿပီး ေပးအပ္တာနဲ႔ အလြဲသံုးစားလုပ္တယ္ဆိုတဲ့ျဖစ္ရပ္ ၄၀ ထက္မနည္းကို AI အေနနဲ႔ အတည္ျပဳႏိုင္ပါတယ္လို႔ ဘန္ဂ်မင္န္က ေျပာပါတယ္။ အကူအညီေတြကို အလြဲသံုးစားလုပ္တယ္ဆိုရင္ အေရးယူမယ့္အေၾကာင္း ေမလ ၁၆ ရက္ေန႔မွာ ျမန္မာအစိုးရက ေၾကညာခဲ့တဲ့အေပၚ AI အေနနဲ႔ အထူးအသိအမွတ္ျပဳေပမယ့္ …
“အဲဒီေၾကညာခ်က္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈကေတာ့ လိုက္ေလ်ာညီေထြမရွိပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔သိရတဲ့ ျဖစ္ရပ္ ၄၀ ထဲမွာ အမ်ားစုက အဲဒီေၾကညာခ်က္ထြက္ၿပီးမွ ျဖစ္ခဲ့တာေတြပါ။ ဒါေၾကာင့္ အကူအညီေတြကို အလြဲသံုးစားမလုပ္ဖို႔ တားျမစ္တာဟာ အစိုးရရဲ႕ မူ၀ါဒျဖစ္တယ္လို႔ က်ေနာ္ယူဆရင္ေတာင္မွ တကယ့္ျဖစ္ရပ္အမ်ားစုက ေၾကညာခ်က္ထြက္ၿပီးမွ ျဖစ္ခဲ့တာမို႔ ၿမိဳ႕နယ္နဲ႔ ေက်းရြာအဆင့္ေတြမွာ ဒီမူ၀ါဒကို အေကာင္အထည္ေဖာ္တာ အားနည္းေနတာေတြ႕ရၿပီး အားေကာင္းေအာင္လုပ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။” လို႔ ဘန္ဂ်မင္န္က ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။
မုန္တိုင္းတိုက္ခတ္ၿပီးတာ တလေက်ာ္ပဲရွိေသးတဲ့ အခ်ိန္ကာလအတြင္းမွာ အခုလို အစီရင္ခံစာထုတ္ျပန္ရတာကေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ တလအတြင္းျဖစ္ခဲ့တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို ေထာက္ျပျခင္းအားျဖင့္ ေရွ႕လာမယ့္လေတြမွာ အလားတူခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ဳိးေတြ ထပ္မျဖစ္ပြားေအာင္ တားဆီးဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔ ျဖစ္ပါတယ္လို႔ ဘန္ဂ်မင္န္က ေျပာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ …
“လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ အစည္းအေ၀းတရပ္ကို ဂ်နီဗာမွာက်င္းပေနခ်ိန္ ဒီအစီရင္ခံစာကို ထုတ္ျပန္လိုက္တာေၾကာင့္ မုန္တိုင္းဒဏ္ ကူညီကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ေဆာင္ေနခ်ိန္အတြင္းမွာ ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းဟာ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနကိုလည္း ထည့္သြင္းစဥ္းစားလုပ္ေဆာင္ေရး ေသခ်ာေစဖို႔အတြက္ သက္ေရာက္မႈတခုျဖစ္ဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။” ဆိုၿပီး အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အဖြဲ႕ရဲ႕ အေရွ႕ေတာင္အာရွဌာန၊ သုေတသနမႉး မစၥတာ ဘန္ဂ်မင္န္ ဇာ၀က္ကီးက ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။
ဒီကေန႔မွာပဲ AI ကထုတ္ျပန္လိုက္တဲ့ ေနာက္အစီရင္ခံစာတခုကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအေရွ႕ပိုင္း၊ ကရင္ျပည္နယ္ေဒသမွာ ျမန္မာစစ္အစိုးရက ဆက္ၿပီးက်ဴးလြန္ေနတဲ့ Crime against Humanity လို႔ဆိုတဲ့ လူသားျဖစ္မႈကို ဆန္႔က်င္က်ဴးလြန္တဲ့ ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ အေၾကာင္းပါ။
ဒီျဖစ္ရပ္ေတြထဲမွာ လူသတ္တာ၊ အတင္းအဓမၼ ေက်းကၽြန္သဖြယ္ ခုိင္းေစတာ၊ လူေတြကို အတင္းအဓမၼျပန္ပို႔ အင္အားသံုး ေရႊ႕ေျပာင္းပစ္တာ၊ ေထာင္သြင္းအက်ဥ္းခ်တာအျပင္ ႏိုင္ငံတကာဥပေဒေတြကို ခ်ဳိးေဖာက္ၿပီး ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္းတာေတြ၊ အႏိုင့္အထက္ မေတာ္မတရားျပဳက်င့္တာေတြနဲ႔ တျခား လူမဆန္တဲ့လုပ္ရပ္ေတြကိုေထာက္ျပထားပါတယ္။ ဒီလုပ္ရပ္ေတြဟာ လူသားျဖစ္မႈကို ဆန္႔က်င္က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေျမာက္တာေၾကာင့္ ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီကေန အေရးယူကိုင္တြယ္ ေဆာင္ရြက္သင့္တယ္လို႔ တင္ျပထားပါတယ္။ ဒီလိုအေရးယူလုပ္ေဆာင္သင့္တာေတြထဲမွာ တခုကေတာ့ စစ္လက္နက္ပစၥည္းေတြ တင္ပို႔ေရာင္းခ်မႈ ပိတ္ပင္တာအျပင္စစ္ဖက္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဘယ္လိုပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ဳိး၊ ေထာက္ပံ့မႈမ်ဳိးမွမလုပ္ဖို႔တားျမစ္တဲ့ မျဖစ္မေနလိုက္နာရမယ့္ အေရးယူဒဏ္ခတ္မႈတခု ခ်မွတ္ဖို႔လည္း ပါ၀င္ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ဒီကေန႔သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲအတြင္း မီးေမာင္းထိုး ေမးျမန္းေျပာဆိုခဲ့ၾကတဲ့ ကိစၥတခုကေတာ့ ကူညီကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ငန္းေတြလုပ္ေနတဲ့ နာမည္ေက်ာ္ ဟာသသ႐ုပ္ေဆာင္ ကိုဇာဂနာ မေန႔ညက ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရတဲ့အေၾကာင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

05 June 2008/VOA